Τετάρτη 1 Αυγούστου 2012

Αξιωματικοί απ'τον Ε.Σ στον ΕΛΑΣ

 Οι μεταπηδήσεις απ'την μία οργάνωση στην άλλη, ήταν συχνό φαινόμενο στην κατοχική Ελλάδα. Παρακάτω παραθέτουμε κάποια ενδεικτικά παραδείγματα αξιωματικών της νότιας Πελοποννήσου που ξεκίνησαν την αντάρτικη δράση τους στον Ελληνικό Στρατό (Ε.Σ) και κατόπιν πέρασαν, είτε οικειοθελώς είτε με το ζόρι, στον ΕΛΑΣ:


Ροζάκης Κωνσταντίνος από το Γύθειο Λακωνίας. 
Αποφοίτησε από την Σχολή Ευελπίδων το 1940 και υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός κατά την γερμανική εισβολή τον Απρίλιο του 1941. Στην Κατοχή εντάσσεται στον Ε.Σ στο τμήμα του ίλαρχου Τηλέμαχου Βρεττάκου. Αποχώρησε διότι διεφώνησε με την αντι-εαμική γραμμή του Βρεττάκου. Τον ακολούθησαν άλλοι 18 άνδρες με τους οποίους παρουσιάστηκε στον ΕΛΑΣ.  Για λόγους που ο ίδιος δεν διευκρινίζει επαρκώς, καταθέτει αυτός και οι άντρες του τον οπλισμό τους και επιστρέφει στο χωριό του. Εκεί συλλαμβάνεται απ’τον ΕΛΑΣ και οδηγείται με άλλους κρατούμενους σε μία σπηλιά που έμειναν 15 μέρες. Σύμφωνα με τον ίδιο εκεί "έγιναν πράγματα πολύ άσχημα και βασανιστήρια που εκθέτουν το ΕΑΜ". Αργότερα αφέθηκε ελεύθερος. Μετά αποφάσισε να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ, ως διοικητής λόχου στο 8ο σύνταγμα. Σε μία σύγκρουση με ταγματασφαλίτες του Κατσαρέα, συλλαμβάνει 17 αιχμαλώτους (ήταν φτωχοί εργάτες νεαρής ηλικίας απ'το Γύθειο που υπηρετούσαν στο τοπικό Τ.Α.) οι οποίοι αργότερα εκτελούνται, όχι με δική του ευθύνη. Συμμετείχε στις μάχες της Καλαμάτας και του Μελιγαλά όπου τραυματίζεται, αλλά και στα δεκεμβριανά.
 
Σαραντόπουλος Ανδρέας απ’την Αγριλιά Μεσσηνίας. 
Υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Επειδή από νέος ήταν φιλικά προσκείμενος στο ΚΚΕ, αρχικά εντάσσεται στο ΕΑΜ, αλλά γρήγορα αποχωρεί και μπαίνει στον Ε.Σ στο τμήμα του Βρεττάκου. Αποχώρησε απ’το τμήμα του Βρεττάκου για τους ίδιους λόγους που απεχώρησε και ο Ροζάκης. Μετά κατετάγη εθελοντικά στον ΕΛΑΣ. Τραυματίστηκε στην μάχη του Μυστρά εναντίον των Ταγμάτων Ασφαλείας. Διετέλεσε και μέλος στρατοδικείου του ΕΛΑΣ, όπου σύμφωνα με παραδοχή του "δεν υπήρχε οίκτος και γίνανε πολλά λάθη".

 Μέλιος Νικόλαος απ’την Καλαμάτα. 
  Αποφοίτησε από την Σχολή Ευελπίδων το 1940 και υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός ιππικού (ανθυπίλαρχος) κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, όπου και παρασημοφορήθηκε. Τον Ιούλιο του 1943 ανεβαίνει στον Ταϋγετο και εντάσσεται στην οργάνωση Ελληνικός Στρατός (Ε.Σ) του συνταγματάρχη Γιαννακόπουλου. Τον Αύγουστο του '43 συμμετέχει ενεργά στις συγκρούσεις του Ε.Σ με δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Μετά την υπογραφή του συμφώνου μεταξύ Ε.Σ-ΕΛΑΣ στο Δυρράχι, που ουσιαστικά σήμαινε την διάλυση του Ε.Σ, ο Μέλιος εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ ως διοικητής λόχου του 9ου συντάγματος. Συμμετείχε στις μάχες της Καλαμάτας και του Μελιγαλά κατά των Ταγμάτων Ασφαλείας και σε άλλες συγκρούσεις μικρότερης κλίμακας.
  
 Μπαστέας Παναγιώτης απ'την Πλάτσα Λεύκτρου Μεσσηνίας.
  Ήταν από τους πρώτους αξιωματικούς που ανέβηκαν στο βουνό και από τα πρώτα στελέχη του Ε.Σ. Μετά την διάλυση της οργάνωσης τον Αύγουστο του ΄43, κατέβηκε στην Καλαμάτα και τέθηκε υπό τις διαταγές του Παπαδόγκωνα που ήταν ο επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης Καλαμάτας. Λίγο αργότερα ο Παπαδόγκωνας απεχώρησε απ'την Καλαμάτα και πήγε προσωρινά στην Αθήνα. Τότε ο λοχαγός Μπαστέας, όπως και πολλοί ακόμα αξιωματικοί της Μεσσηνίας, βρέθηκαν εκτεθειμμένοι απέναντι στον διόλου φιλικό ΕΛΑΣ που τους πίεζε να ανέβουν στο βουνό και να ενταχθούν στις γραμμές του. Χαρακτηριστικό είναι ότι είχαν απειλήσει και την οικογένεια του Μπαστέα αν αυτός δεν δεχόταν να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ.
 Αποφασίζει να φύγει για την Αθήνα, αλλά προτού προλάβει, τον Δεκέμβριο του '43 ο Μπαστέας συλλαμβάνεται απ΄τον ΕΛΑΣ και κλείνεται στο στρατόπεδο αιχμαλώτων Αλαγωνίας. 
 Αφού δέχτηκε, κατόπιν πιέσεων να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ, τοποθετήθηκε σαν επιμελητής στην 8η ταξιαρχία, και αργότερα τον Μάρτιο του 1944 του ανατέθηκε η διοίκηση του 1ου τάγματος στο 12ο σύνταγμα. Έφερε το ψευδώνυμο "Μανιάτης". Ζήτησε να αποχωρήσει απ'τον ΕΛΑΣ αλλά δεν του το επέτρεψαν. Γενικότερα, ήταν υπό στενή κομματική επιτήρηση, προφανώς επειδή οι κομμουνιστές δεν τον εμπιστεύονταν.
  Το τάγμα του συμμετείχε σε μικρής έκτασης συμπλοκές κατά των κατακτητών. Ο Μπαστέας ποτέ δεν προέβη σε αγριότητες κατά Ελλήνων, και όποτε μπορούσε παρενέβαινε για να γλιτώσει κρατουμένους από κακομεταχείριση.
Τον Σεπτέμβριο του 1944 ο ΕΛΑΣ περικύκλωσε την Τρίπολη, όπου είχε συγκεντρωθεί η μεγαλύτερη δύναμη των Ταγμάτων Ασφαλείας της Πελοποννήσου. Σε συνάντηση που έγινε μεταξύ εκπροσώπων των δύο πλευρών, ο Μπαστέας έδωσε κρυφά στον ταγματάρχη Στραβόλεμο των Τ.Α, σημείωμα με την διάταξη των μονάδων του ΕΛΑΣ. Μετά την παράδοση του οπλισμού των Τ.Α Τριπόλεως, ο Μπαστέας προστάτεψε γνωστούς του ταγματασφαλίτες αξιωματικούς.
 Τον Νοέμβριο του 1944 πηγαίνει στην Καλαμάτα και καταφέρνει να πάρει αναρρωτική άδεια. Έκτοτε δεν επέστρεψε στις γραμμές του ΕΛΑΣ.



 Τα στοιχεία για την ανάρτηση προέρχονται απ'το βιβλίο "Μόνιμοι αξιωματικοί στον ΕΛΑΣ. Οικειοθελώς ή εξ'ανάγκης" του Γιάννη Πριόβολου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου